Υιοθέτηση ευρωπαϊκής Οδηγίας CSRD. Τι αλλάζει για τις ελληνικές επιχειρήσεις;

Η κλιματική αλλαγή έχει αναδειχθεί ως η καθοριστική παγκόσμια πρόκληση που επηρεάζει βαθιά τις σύγχρονες κοινωνίες και τις επιχειρήσεις. Οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες που σχετίζονται με το κλίμα έχουν γίνει αναπόσπαστοι παράγοντες στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων, αναγκάζοντας τις εταιρείες να επαναξιολογήσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις δεσμεύσεις τους για τη βιωσιμότητα. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί όλο και περισσότερες σχετικές νομοθεσίες ή/και πρωτοβουλίες. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει η Οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας, γνωστότερη με το αγγλικό της ακρωνύμιο CSRD, από το Corporate Sustainability Reporting Directive. Η CSRD υιοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2021. Η CSRD τροποποιεί την υφιστάμενη Οδηγία για την Εταιρική Αναφορά για τα Μη Οικονομικά Στοιχεία (Non-Financial Reporting Directive – NFRD), εναρμονιζόμενη παράλληλα και με τους τομείς του EU Taxonomy και αυξάνει σημαντικά τις απαιτήσεις αναφοράς για τις εταιρείες που εμπίπτουν στο πεδίο της, προκειμένου να διευρύνει τις πληροφορίες για τη βιωσιμότητα προς όφελος των χρηστών.

Πεδίο Εφαρμογής

Η προτεινόμενη οδηγία συνεπάγεται τετραπλασιασμό του αριθμού των εταιρειών που υπόκεινται στις απαιτήσεις αναφοράς για τη βιωσιμότητα στην ΕΕ. Η υφιστάμενη NFRD που ισχύει για την αναφορά πληροφοριών σχετικά με τη βιωσιμότητα, καλύπτει περίπου 11.700 εταιρείες σε όλη την ΕΕ. Αναμένεται ότι η CSRD θα αυξήσει τον αριθμό των εταιρειών που υπόκεινται στις απαιτήσεις αναφοράς για τη βιωσιμότητα στην ΕΕ σε περίπου 49.000.

Οι νέες απαιτήσεις θα ισχύουν για μεγάλες εταιρείες, εισηγμένες ή μη, που πληρούν δύο από τις ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις:

-Περισσότεροι από 250 εργαζόμενοι
-Τζίρος που ξεπερνά τα 40 εκατ. ευρώ
– Συνολικός ισολογισμός (ενεργητικό) που ξεπερνά τα 20 εκατ. ευρώ

Οι, ιδιαίτερα σημαντικές για την ελληνική οικονομία, εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (μΜΕ) υποχρεούνται επίσης να δημοσιεύουν πληροφορίες βιωσιμότητας, εφόσον πληρούν δύο από τις ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις:
-Περισσότεροι από 10 εργαζόμενοι
-Τζίρος που ξεπερνά τις 700.000 ευρώ
– Συνολικός ισολογισμός άνω των 350.000 ευρώ

Τυποποιημένα πλαίσια αναφοράς

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, η CSRD δίνει μεγάλη έμφαση στην τυποποίηση των πρακτικών αναφοράς σε ολόκληρη την ΕΕ, διασφαλίζοντας την ομοιομορφία και τη συγκρισιμότητα των δεδομένων βιωσιμότητας. Το EU Taxonomy διαδραματίζει και εδώ ρόλο, παρέχοντας στη CSRD ένα πλαίσιο για την ταξινόμηση περιβαλλοντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων. Για αυτό το λόγο δημιουργούνται για πρώτη φορά Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (European Sustainability Reporting Standards – ESRS).

Σύμφωνα με τα ESRS απαιτείται η χρήση ενός τυποποιημένου ηλεκτρονικού μορφοτύπου αναφοράς (digital tagging), που υποχρεώνει τις σχετικές αναφορές να εστιάζουν σε συγκεκριμένα αριθμητικά δεδομένα. Αυτό συνεπάγεται βελτίωση της συγκρισιμότητας και της διαφάνειας των δεδομένων για τη βιωσιμότητα. Φυσικά, αυτό απαιτεί από τις εταιρείες να παρέχουν λεπτομερή και δομημένα δεδομένα.

Για παράδειγμα, στον τομέα της περιβαλλοντικής αναφοράς (πυλώνας E του ESG), οι εταιρείες ίσως να είχαν προηγουμένως αναφέρει γενικές πληροφορίες σχετικά με τις προσπάθειές τους για μείωση των εκπομπών τους. Με την εφαρμογή της CSRD και των ESRS, τώρα θα χρειάζεται να αναφέρουν ακριβείς αριθμούς εκπομπών σε τόνους, τη μεθοδολογία που χρησιμοποίησαν και την πρόοδο προς τους συγκεκριμένους στόχους. Μία τέτοια αναφορά μπορεί συνεπώς να καθίσταται πιο χρονοβόρα και απαιτητική όσον αφορά τη συλλογή, την επιβεβαίωση και τη μέθοδο επαλήθευσης των δεδομένων. Ομοίως, σχετικά με τις κοινωνικές πτυχές (πυλώνας S) και τις πτυχές διακυβέρνησης (πυλώνας G), οι εταιρείες θα χρειαστεί να αναφέρουν πιο αναλυτικά δεδομένα, όπως στατιστικά στοιχεία διαφορετικότητας, ώρες εκπαίδευσης εργαζομένων, ή δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα εφοδιασμού, κάτι που απαιτεί πιο ολοκληρωμένα συστήματα παρακολούθησης και αναφοράς δεδομένων.

Εύλογα συμπεραίνεται ότι με την CSRD, από τη στιγμή που επιβάλλεται η τυποποιημένη και λεπτομερής υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας και digital tagging, καθίσταται σημαντικά δυσκολότερο για τις εταιρείες να προβάλλουν αβάσιμους ισχυρισμούς και μειώνονται τα φαινόμενα greenwashing. Ακόμα μια νέα απαίτηση προς αυτή την κατεύθυνση είναι ο υποχρεωτικός έλεγχος (assurance) των Αναφορών Βιωσιμότητας από τρίτους ανεξάρτητους επαληθευτές.

Συμπερασματικά

Εν κατακλείδι, η εφαρμογή της CSRD σηματοδοτεί μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών στον σημερινό κόσμο και συμβάλλει σε μια πιο γνήσια και υπεύθυνη προσέγγιση για την αειφορία, μειώνοντας τις τακτικές greenwashing και προωθώντας τις αυθεντικές προσπάθειες για ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Καθώς οι εταιρείες κινούνται στο περίπλοκο τοπίο του ESG, αναγνωρίζουν ότι το να αφιερώνουν χρόνο και πόρους για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα. Η CSRD όχι μόνο επιβάλλει αυτή τη μετάβαση, αλλά παρέχει επίσης μια μοναδική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να ευθυγραμμίσουν τις στρατηγικές τους με τους παγκόσμιους στόχους βιωσιμότητας, να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders) και τελικά να ευδοκιμήσουν σε μια εποχή όπου οι υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές δεν είναι απλώς αναμενόμενες, αλλά ζητούμενες.